Het was 2001 en ik was net een maand in dienst bij Bank Oyens & van Eeghen. De naam van die bank was weliswaar oud, maar het ging hier eigenlijk om een start-up. Ik was medewerker ‘004’ en was binnengehaald met het verhaal dat we vermogensbeheer zouden gaan doen.

Als bij een echte start-up zochten we naar groeimogelijkheden en zo stuitten we op een salesteam van een concurrerende bank. Aandelenadvies gericht op de kleinere Duitse en Britse institutionele beleggers, dat was waar het echte geld lag, zo stelde de frontman van het team.

Ik had zo mijn bedenkingen. In 2000 had de internetzeepbel zijn hoogtepunt bereikt en we zaten nog midden in de correctie die daarop volgde. De AEX was in het jaar 2000 5% lager gesloten en was hard op weg om 2001 te eindigen met een verlies van 20%. Ondanks dat waren aandelen volgens de meeste maatstaven nog duur, zeker als je bedacht dat de kapitaalmarktrente indertijd rond de 5% fluctueerde. Wellicht was dit nog niet het moment om ons vol op de aandelenmarkt te richten, zo opperde ik.

Mijn kritiek werd met bulderend gelach ontvangen. Drie jaar negatieve rendementen op rij, wie had daar ooit van gehoord? ‘Als we in 2002 nog een keer lager sluiten, eet ik mijn hoed op!’ aldus de frontman.

Hoe groot is de kans op twee achtereenvolgende jaren met negatieve rendementen?

Ik moest hieraan denken toen ik een analyse van Ben Carlson las over hoe groot de kans is dat je twee of drie opeenvolgende minjaren in de aandelenmarkt krijgt. Hij keek hiervoor naar de data van de S&P 500 sinds 1928 en kwam daarmee op een kans van 9% uit. Wellicht klinkt dat bemoedigend laag, maar helaas valt er aardig wat af te dingen op dat percentage.

Zo gaat deze analyse ervan uit dat de waarnemingen uit het verleden een goede leidraad vormen voor de toekomst. Je zou zeggen dat 95 jaar een best aardige steekproef is, maar het bloedbad in de Britse obligatiemarkt eerder dit jaar heeft maar weer eens duidelijk gemaakt dat er nog steeds geschiedenis geschreven wordt.

Daarnaast weten we al dat 2022 een negatief beleggingsrendement heeft opgeleverd. ‘Gegeven dat negatieve jaar, hoe groot is de kans op een tweede negatieve jaar?’ zou dus een betere vraag zijn. Op basis van de historische data van de VS ligt dat percentage op 30. Verder kun je je nog afvragen hoe representatief die Amerikaanse data is en of het niet veel relevanter is te kijken naar de mate van verlies. Een jaar van -2% is toch echt wat anders dan een van -30%.

Ondanks mijn bedenkingen werd het salesteam in 2001 aangenomen. De AEX verloor in 2002 vervolgens nog eens 36%. Ik heb niemand ooit zijn hoed zien opeten.

(Origineel gepubliceerd in het FD van 28 december 2022)