Bekruipt jullie ook steeds vaker het gevoel dat je in een soort Alice in Wonderland-wereld bent beland? Dat alles er nog precies uitziet zoals vroeger, maar dat er dan zaken gebeuren waarvan je denkt: huh?

Zo zitten we in de grootste energiecrisis sinds generaties, maar verdien ik deze maanden geld met mijn energieverbruik. Uiteraard hoor je mij niet klagen dat mijn energierekening lager is dan de €190 maandelijkse staatssteun, maar toch: waarom?! Of wat te denken van de uitspraak van de Hoge Raad over box 3? We rijgen crisis na crisis aan elkaar en toch krijgen de ‘sterkste schouders’ een stevige belastingmeevaller in hun schoot geworpen. Of pak het breder: de Nederlandse inflatie schommelt, afhankelijk van de definitie die je hanteert, ergens tussen de 14% en 17% en de Nederlandse kapitaalmarktrente staat op een whopping … huh, 2,3%?

Maar niet alleen in Nederland gebeuren rare dingen. De Britse Tory’s die hun eigen regering opblazen met een sterk staaltje budgettaire onverantwoordelijkheid, was dat vroeger niet juist een socialistisch dingetje? Of kijk naar Amerika: in de eerste zes maanden van het jaar werden er 2,7 miljoen nieuwe banen gecreëerd, een stijging van de werkgelegenheid van ruim 1,7%, terwijl de omvang van de reële economie in die periode met 1,8%, eh … daalde? Wat deden al die extra handjes dan? Dat Amerikaanse managers hier een teken in zien dat alle thuiswerkers er de kantjes vanaf lopen, is dan overigens wel weer volgens het vertrouwde patroon. Over een WK voetbal in november, Elon Musk in de rol van de Mad Hatter en de stabilisatie van de Turkse lira heb ik het dan nog niet eens gehad. Er lijkt zoveel niet te kloppen op dit moment.

Wat zegt een outlook dan nog…?

Ik moest hieraan denken omdat het weer de tijd van het jaar is waarin elke zichzelf respecterende financiële instelling een outlook voor het nieuwe jaar publiceert. Het levert ook dit keer vast veel mooie vergezichten op, maar ik merk dat het bij mij vooral veel vragen oproept. Zo viel maandag in het FD te lezen dat Goldman Sachs verwacht dat het recente herstel in aandelen niet houdbaar zal blijken te zijn. ‘Het einde van de bearmarkt is nog niet in zicht, (…) daarvoor moeten de waarderingen eerst verder omlaag, zoals in een recessie gebruikelijk is.’

Op zich heb ik weinig moeite met deze analyse. We krijgen een recessie, analisten zijn tot nu toe nog te optimistisch ten aanzien van de winstverwachtingen en de waarderingen liggen nog te hoog: aandelen gaan lager. Maar hoe ‘gebruikelijk’ is een dergelijk verband nog, in een wereld die van tegenstrijdigheden aan elkaar hangt?

Daalder in Wonderland: ik denk dat ik voor volgend jaar de eerst-zien-dan-gelovenaanpak ga hanteren.

(Origineel gepubliceerd in het FD van 23 november 2022)