Het zal u waarschijnlijk grotendeels ontgaan zijn, maar dat de Bank of England (BoE) afgelopen donderdag de rente ongewijzigd liet, was — hoe zal ik dat eens op zijn Brits zeggen — ‘quite an upset’. Obligatiebeleggers, strategen, volgers van centrale banken, de hele City of London sprak erover en ik kan u melden dat de toon allesbehalve vriendelijk was. ‘It’s a shambles’, vatte een collega in Londen het voor mij samen.

Nou was de uitslag in de markt ook wel echt uitzonderlijk te noemen. Zo daalde de rente op tweejarige Britse staatsobligaties met ruim 20 basispunten, een uitschieter die sinds het jaar 2000 slechts tien keer was voorgekomen. Eerdere uitschieters vonden plaats tijdens het hoogtepunt van de covidcrisis, rond de uitslag van het brexitreferendum en tijdens de crisis van 2008. Dit was de eerste keer dat we een dergelijke uitslag buiten een diepe financiële crisis zagen.

Veel ophef omdat er niets gedaan wordt: hoe dat?

Hoe kan het besluit om niets te doen zoveel ophef opleveren? Dat was te danken aan het feit dat meerdere leden van de Bank of England hadden aangegeven dat het erom zou gaan spannen. Zowel BoE-gouverneur Andrew Bailey als de nieuwe chief economist Huw Pill had de deur voor een eerste renteverhoging wagenwijd opengezet en financiële markten hadden daar zo hun posities op ingenomen. Dat de rente vervolgens niet werd verhoogd en dat het ook zeker geen dubbeltje op zijn kant was geweest — maar liefst zeven van de negen BoE-leden stemden voor — kwam zodoende als een mokerslag aan.

Het moddergevecht dat zich vervolgens ontvouwde was voorspelbaar. Financiële markten riepen moord en brand en spraken schande van de slechte communicatie van de BoE-leden. Bailey zelf voelde zich vervolgens geroepen om daags daarna te stellen dat hij nooit een renteverhoging ‘beloofd’ had. Waarop het commentaar van de andere kant kwam dat ze bij de BoE toch hadden kunnen zien wat de markt inprijsde en dat dit veel te ver op de muziek vooruitliep? Bailey reageerde daarop dat dergelijk micromanagement niet tot zijn takenpakket behoort.

Daar ligt de kern van dit probleem: hoever moet een centrale bank gaan om de financiële markten te sturen? De Federal Reserve vinden we in dit geval aan de ene kant van het spectrum: daar doen ze er alles aan om de markt niet te veel te verrassen. De Bank of England lijkt met de actie van vorige week aan de andere kant van dat spectrum te zijn beland. En de ECB? Dit is wat Lagarde daar onlangs over zei: ‘Are markets ahead of themselves? That’s not for me to say…’

Nou deed ze de uitspraak voor het BoE-debacle, maar als ze het inderdaad meent, kon vorige week wel eens een opmaat zijn voor meer.

(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 10 november 2021)