Marike Stellinga, de begenadigde columnist en econoom die werkzaam is voor de concurrent, heeft een traditie dat ze eens per jaar een column schrijft over een ‘stondpunt’. Een stondpunt is een standpunt dat je ooit had, maar dat je hebt verlaten omdat je tot een ander inzicht bent gekomen, aldus een tweet van de bedenker van het woord Wim Daniëls. Volgens Marike is het hebben van een stondpunt eigenlijk een soort must, want — en nu quote ik haar — ‘wie geen stondpunten heeft, denkt niet genoeg na’.

Ik moet bekennen dat ik behoorlijke jeuk van het woord stondpunt krijg, maar het idee dat ik niet genoeg zou nadenken zit me tegelijkertijd toch ook wel weer dwars. Als je elke week een column schrijft komt het zeker een keer voor dat je ooit een standpunt hebt ingenomen dat achteraf toch niet helemaal terecht was, of dat na verloop van tijd gewoon niet waar bleek te zijn. Wat er mis is met de term ‘voortschrijdend inzicht’ vraag ik mij daarbij wel af, met je stondpunt.

Heb ik dus voortschrijdende inzichten? Volop, maar vandaag wil ik bij één specifieke stilstaan. In november 2016 schreef ik op deze plek het volgende: ‘(…) wat gaan al die buschauffeurs doen? Met buschauffeurs refereer ik aan de banen die op de tocht staan als de zelfrijdende auto’s daadwerkelijk doorbreken, maar ze staan uiteraard synoniem voor alle banen die door automatisering verdwijnen.’

Als ik dit enigszins herschrijf en van alle nuancering ontdoe, zou je dit kunnen lezen als: ‘Massaal overschot aan truckers ophanden’. Echter, in de praktijk hebben we momenteel juist met precies het tegenovergestelde te maken. Zowel in het Verenigd Koninkrijk, Europa als in de VS is er een nijpend en groeiend tekort aan truckers.

Watskebeurt?

Hoe dat kan? Het meest voor de hand liggende antwoord is dat het met die zelfrijdende auto’s allemaal niet zo wil vlotten. Het toekomstbeeld dat zelfrijdende auto’s in 2021 het straatbeeld zouden bepalen, bleek niet te kloppen. Niet alleen dat, maar de verwachting van toen ligt deels ten grondslag aan de huidige tekorten. Zo las ik ergens dat de gemiddelde leeftijd van chauffeurs nu rond de vijftig ligt en dat er dus sprake is van een aanzienlijke vergrijzing. Vreemd is dat niet, want welke jongere kiest nog voor een loopbaan als chauffeur? Het risico dat je eens vervangen wordt door een beetje software hangt de beroepsgroep immers nog steeds boven het hoofd.

En zo is het standpunt niet alleen onterecht gebleken, de verwachting van toen heeft zelfs bijgedragen aan een tegenovergestelde uitkomst. Eigenlijk is het de overtreffende trap van een stondpunt. Een ‘stompunt’, wellicht? Nog zo’n woord waar ik ontiegelijk veel jeuk van krijg, dus als u een alternatief heeft, hou ik me aanbevolen.

(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 03 november 2021)