Zeg je tegen iemand dat je op financiële markten werkzaam bent, dan krijg je geheid opmerkingen over specifieke aandelen, over de vermeende overwaardering van Amerikaanse aandelen, of over de exacte timing van de volgende crash. Uiteraard weten de meeste mensen best wel dat er ook obligaties zijn, maar dat is vaak toch meer bijzaak. Financiële markten, dat zijn aandelen, zo lijkt de gangbare gedachte te zijn.

Om dit beeld gelijk maar te corrigeren: de omvang van de publiek verhandelbare wereldwijde obligatiemarkt ($79.600 mrd) was in 2020 nagenoeg even groot als de wereldwijde aandelenmarkt, beursgenoteerd vastgoed en private equity bij elkaar ($80.600 mrd). Ik baseer me hierbij op de data van de ‘invested global multi-asset market portfolio’ van Doeswijk, Lam en Swinkels.

Nu weet ik dat je met wat googlen ook andere getallen kunt vinden over de verschillende markten, maar mijn bron brengt systematisch alle ‘belegbare’ markten in kaart en geeft jaarlijks een update van de getallen. De conclusie dat obligaties geen bijzaak zijn, maar een substantieel onderdeel van de financiële markten vormen, blijft ook bij gebruik van andere data overigens overeind.

Opmerkelijke ontwikkeling

Maar hier komt de opmerkelijke constatering: kijken we naar de data van bijvoorbeeld 2013, dan zien we dat de verhouding tussen obligaties ($49.600 mrd) en (de bredere definitie van) aandelen ($49.300 mrd) nauwelijks gewijzigd is. De omvang van de totale belegbare markt is in die zeven jaar weliswaar met ruim 60% gegroeid (!), maar de relatieve verhouding tussen beide beleggingscategorieën is nagenoeg ongewijzigd.

Is dat logisch? Het lijkt niet echt. De prijs van obligaties is — zeker op langere termijn — relatief stabiel, waardoor de groei van die markt vrijwel volledig afhangt van hoeveel nieuwe schuld er is uitgegeven. Bij aandelen komt de groei van twee bronnen: nieuw uitgegeven aandelen (IPO’s bijvoorbeeld) en de prijs van bestaande aandelen. Voor de omvang van de totale aandelenmarkt, blijkt met name die prijsfactor dominant te zijn. Meer schuld leidt niet automatisch tot hogere aandelenkoersen, toch?

Aan de andere kant valt een wisselwerking moeilijk te ontkennen. Zo steeg de schuld in 2020 voornamelijk als gevolg van de reddingspakketten die de overheden uit de kast trokken, wat op de aandelenmarkt met gejuich en hogere koersen werd ontvangen. Dat centrale banken zich genoodzaakt voelden het merendeel van die extra schuld op te kopen om zo de rentes laag te houden, heeft daarnaast ook zeker bijgedragen tot de koerswinst van aandelen. Met andere woorden: meer schuld is eigenlijk hartstikke goed nieuws voor aandelen.

Be careful what you wish for, though. Er is uiteraard ook nog een andere potentiële verklaring. Dat de gelijke opmars van beide markten op puur toeval berust.

(origineel gepubliceerd n het Financieele Dagblad van 30 juni 2021)