Tijdens de donkere en druilerige kerstdagen kreeg ik dit jaar een Linkedin-berichtje waar ik weer even vrolijk van werd. Een mij onbekende belegger bood mij een algoritme aan die ‘bizar goed en bijna onmenselijk accuraat’ was in het voorspellen van de bodem in de markt. Of ik interesse had. Dit bericht zette me aan het denken.

Mijn eerste reactie was dat dit wel een hele aparte manier was om aandacht te trekken. De AEX staat op het hoogste punt in jaren, de S&P 500 sloot dit jaar zelfs 35 keer op een nieuwe alltime high. Wie heeft het hier over een bodem?

Sterker nog, volgens de Shiller PE is de waardering van de Amerikaanse beurs op het hoogste niveau van de afgelopen negentien jaar beland, wat door sommigen gezien wordt als een teken dat er binnenkort wel weer eens een correctie zal gaan plaatsvinden. Je zou denken dat er momenteel meer interesse is voor een algoritme die ‘bizar goed’ is om de nieuwe top te duiden.

In tweede instantie leek die bodembel toch niet zo slecht. Waar heb je op termijn meer aan? Een algoritme dat altijd het perfecte koopmoment aangeeft, of eentje die precies het uitstapmoment signaleert? Gegeven het feit dat de beurs op langere termijn een opwaartse trend kent, zal het bodemalgoritme per saldo veel waardevoller zijn dan de topmelder. Wat had je dit jaar bijvoorbeeld liever geweten: die (tijdelijke) top in februari, of dat perfecte koopmoment in maart?

Maar ook die conclusie leek bij nadere beschouwing wat te kort door de bocht. Wat nou als je een gepensioneerde bent die langzaam aan het interen is op je opgebouwde vermogen? Het veiligstellen van je vermogen op een top is in dat geval wellicht toch de betere strategie, zeker als het een top betreft die vervolgens enige jaren standhoudt.

Toch een topmelder?

En toen schoot me opeens een researchrapport te binnen dat begin 2019 verscheen. In Selling fast and buying slow keken de onderzoekers naar het succes van de koop- en verkooptiming van institutionele beleggers. Hierbij kwamen ze tot de opmerkelijke conclusie dat (mijn vertaling) ‘hoewel er duidelijk bewijs is van vaardigheid in het kopen, presteren verkoopbeslissingen aanzienlijk slechter, zelfs in vergelijking met random verkoopstrategieën’. Anders gezegd: institutionele beleggers zijn over het algemeen prima in staat om het juiste instapmoment te kiezen, maar doen het slechter dan de spreekwoordelijke pijltjes gooiende aap als het gaat om het verzilveren van de winst. Hier zou een topmelder veel goeds doen.

En zo kom je zelfs de meest troosteloze kerst on record probleemloos door. Ik heb overigens geen contact gezocht met de belegger. Mijn vertrouwen in bijna onmenselijk accurate algoritmes is doorgaans niet zo groot. Of het nou om de bodem, of om de top gaat.

Origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 30 december 2020