Ooit waren centrale bankiers weinig meer dan naamloze ambtenaren. Wat deze lieden eigenlijk deden was voor velen duister. Iets met bankbiljetten en M3. Maar waar dat laatste dan weer voor stond, was onduidelijk. Met de komst van Paul Volcker naar de Federal Reserve, in de jaren zeventig, kwam er een einde aan dit naamloze bestaan.

Volcker bedwong inflatie, zijn opvolger Greenspan werd de man die een bodem onder elke financiële markt legde (de Greenspan-put), terwijl Draghi — als redder van de euro — uiteraard ook niet in dit rijtje mag ontbreken. Centrale bankiers hebben inmiddels een sterrenstatus bereikt waar menig politicus jaloers op kan zijn.

Wie dacht dat het redden van een munt het hoogst haalbare zou zijn, heeft het echter mis. Een recent onderzoek (Monetary Policy and Birth Rates) van twee economen van de Federal Reserve Board concludeert dat het monetaire beleid eveneens zijn weerslag heeft op het geboortecijfer. ‘We schatten dat iedere procentpunt daling in de beleidsrente leidt tot een toename van het geboortecijfer met twee procentpunt.’

De onderzoekers komen tot deze conclusie op basis van de ontwikkeling van de Britse geboortecijfers in de periode 2008-2012 waarbij hypotheken een centrale rol spelen. In het VK is ongeveer de ene helft van de hypotheken gebaseerd op een variabele rente (die daalt als de beleidsrente van de centrale bank daalt), terwijl de andere helft een vaste rente kent. Door nu de geboortecijfers van de ene groep naast de andere te leggen, is het mogelijk iets te zeggen over de impact van het monetaire beleid.

Conclusie: in 2009 zijn er ruim zeven duizend jongens geboren die eigenlijk Mervyn genoemd hadden moeten worden, ter ere van de toenmalige gouverneur Mervyn King van de Bank of England. Vergrijzing? Verlaag de rente!

Economen met oogkleppen

Prachtig onderzoek. Maar dan wel eentje voor goedgelovige economen met oogkleppen op, als je het mij vraagt. 2009, midden in de zwaarste recessie. Daar sta je als jong stel. De economie zakt door haar hoeven, vrienden en buren verliezen bij bosjes hun baan terwijl er hardnekkige geruchten de ronde doen dat de hele financiële sector aan het imploderen is. Oh ja, en je hypotheeklasten halveren. Zou u een kind willen krijgen, niet wetende of u over drie maanden nog een baan heeft?

Ik geloof zo dat financiële armslag ook een rol speelt in de beslissing een kind te willen krijgen, maar ik denk dat onzekerheid minstens zo belangrijk is. Waarom er dan wel meer kinderen geboren werden tijdens deze periode? Ik zou het echt niet weten. Wellicht ging de prijs van voorbehoedsmiddelen omhoog, werd er een prins geboren, of gaat het hier gewoon om een statistische uitschieter. Om centrale bankiers een rol als bevolkingsplanners toe te schrijven gaat er bij mij in elk geval niet in.

(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 15 januari 2020)