In de wereld van voorspellers en toekomstkijkers zijn er eigenlijk twee verschillende scholen. Aan de ene kant heb je instellingen die op basis van gedegen onderzoek en robuuste macro-economische modellen hun visie opstellen. Deze partijen voeren al maanden overleg en elk kwartje meer of minder groei moet tot in detail verantwoord worden. Consistent, zoveel is zeker. Maar deze visies zijn, hoe zeg ik het eens beleefd, tevens ontzettend saai. Nooit een recessie, nooit een oliecrisis en de harde brexit wordt hier steevast behandeld in een aparte box; 10% kans, verlaagd van 15%.

Niets mis mee, maar voor leut en plezier moet je bij die andere groep voorspellers zijn. Nou ja, voorspellen: hier gaat het er juist om een een afwijkend geluid te laten horen. Denk aan Byron Wien (The ten surprises of 20XX) of aan Steen Jakobsen (Ten outrageous predictions for 20XX). Hier heeft men het niet over dé visie, hier kijkt men naar de mogelijke uitschieters die niemand verwacht.

Tien lijkt hierbij de norm. Waarom tien? Als je met hagel schiet, zal er waarschijnlijk altijd wel iets raak zijn, vermoed ik zo. Het nadeel van tien is echter wel dat je elk jaar steeds verder van het gebaande pad moet gaan om nog met iets origineels te komen. Een recessie voorspellen staat hier bijna te boek als te gemakkelijk en te voor de hand liggend.

De verrassing van 2020 is…

Met deze kennis in het achterhoofd, presenteer ik mijn persoonlijke verrassing voor 2020. Ondanks tegenvallende groei van de eurozone en een verdere daling van de inflatie, verhoogt de ECB in de tweede helft van het jaar de rente. Geloofwaardig? Mwah. Zoals ik hierboven heb uitgelegd, speelt geloofwaardigheid een ondergeschikte rol in dit soort verrassing-voorspellingen.

Dat gezegd hebbende, adviseer ik iedereen komende donderdag eens goed te kijken naar het rentebesluit dat de Zweedse Riksbank bekend gaat maken. De Zweedse economie heeft sinds 2018 duidelijk aan momentum verloren, mede onder invloed van de wereldwijde malaise in de industriële sector en de onzekerheid over het handelsbeleid van de VS. Zowel het producenten- als het consumentenvertrouwen staat onder neutraal, terwijl de onderliggende inflatie sinds 2018 duidelijk aan het dalen is.

Niet bepaald een economische omgeving om een renteverhoging te verwachten, maar desondanks is de algemene verwachting dat de Riksbank de rente zal verhogen van -0,25% naar 0%. Waarom? Bij de Riksbank zullen ze het niet hardop willen zeggen, maar het algemene gevoel bestaat dat ze stilletjes afscheid nemen van het (toch niet zo geslaagde) experiment van negatieve beleidsrentes. Goed voorbeeld doet volgen, zeg ik. Of de wens de vader van de gedachte is, laat ik hierbij in het midden.

(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 18 december 2019)