Ik ben nu al ruim dertig jaar econoom, maar ik moet bekennen dat ik gedurende die tijd mijn steentje onvoldoende heb bijgedragen aan de economie. Zo heb ik geen auto. Nooit gehad. Status is aan mij niet zo besteed en een auto in Amsterdam is eigenlijk onzinnig. Winkelen vind ik een stomme bezigheid. Kleren kopen helemaal. Ik ben er zo een die als hij dan eenmaal in de winkel staat en een broek gevonden heeft die past er het liefst drie van meeneemt. Weer een jaartje (of drie) verder.

Dure reizen dan? Ik vrees van niet. In de zomer huren we een auto en rijden we Europa door. Of we nemen de trein, zoals afgelopen jaar, naar Schotland. Wel heb ik vijf krantenabonnementen en als gezin kopen we ook aardig wat boeken, maar om nou te zeggen dat ik een grootverbruiker ben, nee.

‘Vanuit economische perspectief ben ik een uitvreter, een free-rider niets minder’

Kortom, ik ben een ramp voor de economie en de nachtmerrie van elke centrale bankier. Bestond Nederland uit 17 miljoen Daalders dan heerste hier werkloosheid en armoede. Hele beroepstakken zouden worden opgedoekt en waren daarmee tot de bedelstaf gedoemd.

Als beleidsmaker stond je bovendien met lege handen. Hoe zou je mij tot meer consumptie kunnen verleiden? Adverteren? Lonen verhogen? Obligaties opkopen? Je moet doen wat je niet laten kunt, maar ik vrees dat ik er waarschijnlijk geen boterham meer om zou gaan eten. Vanuit economische perspectief ben ik een uitvreter, een free-rider niets minder.

Lichtend voorbeeld?

Maar dan de andere kant van de zaak: met 17 miljoen Daalders zouden er wel heel wat minder milieuproblemen zijn. Consuminderen is mij van nature komen aanwaaien: ik hoef er letterlijk niets voor te doen. Zou iedereen zo leven als ik, dan zouden de koeien gewoon nog in de wei mogen ronddartelen en lagen de snelwegen er grotendeels verlaten bij. Als het hele idee is dat we minder uitstoten, minder consumeren ben ik wellicht juist het lichtende voorbeeld voor iedereen! Zie daar: het spanningsveld tussen economie en milieu gevangen in één persoon.

Free-rider of lichtend voorbeeld? Laat ik u uit de droom helpen: ik ben geen van beide. Bovenstaande verhaal klopt, maar mist een belangrijk element: de vier kinderen die ik heb. Zie daar mijn bijdrage aan de Nederlandse economie. Als er iets goed is voor de consumptie en de veerkracht van een economie dan is het de jeugd. Tegelijkertijd, als er iets slecht is voor het milieu, dan zijn het meer monden die gevoed moeten worden, meer mensen die te zijner tijd een eigen huis willen.

Overigens lijken die kinderen wel wat op hun vader: ook zij zijn niet bepaald statusgerichte consumptiekampioenen. Of dat goed of slecht nieuws is, mag u verder zelf bepalen.

(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 23 oktober 2019)