Ja, ja, nu weten we het wel. Amerika staat aan de vooravond van een nieuwe recessie. ‘Grootste alarmsignaal van markten dreigt af te gaan’, kopte deze krant vorige week op de voorpagina. Waarom? Omdat de yieldcurve dat zegt. Als de rente met een korte looptijd boven die met een langere looptijd uitkomt, spreekt men van een omgekeerde yieldcurve. De afgelopen zeven recessies werden allemaal voorafgegaan door zo’n omgekeerde yieldcurve, waarmee het alarmsignaal een betere trackrecord heeft dan menig econoom… ehm, dan alle economen.

Nou kan ik meerdere argumenten opsommen waarom het allemaal wel mee valt met dat alarmsignaal. Zo behaalde je in het verleden gemiddeld genomen nog prima rendementen in de zes maanden vanaf het moment dat de yieldcurve omkeerde, vooral ook omdat het gemiddeld maar liefst achttien maanden duurde voordat de recessie eindelijk kwam. Verder wordt het signaal van de yieldcurve momenteel verstoord door de directe invloed die de Federal Reserve op de langere rente uitoefent en is het uiteraard ook nog mogelijk dat de yieldcurve gewoon mazzel heeft gehad: je kunt nou eenmaal zeven keer kop gooien als je zeven keer een muntje opgooit.

Maar laat ik dat nou eens niet doen. Laat ik het signaal voor de verandering eens serieus nemen. Waar moet die Amerikaanse recessie dan vandaan komen? Gegeven dat recessies doorgaans het gevolg zijn van onevenwichtigheden die in de economie zijn opgebouwd, zie ik drie mogelijkheden.

Drie recessie scenario’s 

De eerste is de overmatige schuld van het Amerikaanse bedrijfsleven en de daaraan gekoppelde verslechterde kredietkwaliteit. Een faillissement van een bedrijf kan kredietverschaffers bewust maken van de onderliggende risico’s, waarmee de bron van goedkope financiering plotseling opdroogt. Door de extreem sterke winstcijfers van de afgelopen kwartalen lijkt dit scenario onwaarschijnlijk, maar het kan nooit kwaad de zogenaamde credit spread in de gaten te houden.

De tweede is die van een oververhitting van arbeidsmarkt. De Amerikaanse werkloosheid is al laag en de belastingplannen van Trump hebben extra olie op het vuur gegooid. Als de lonen gaan oplopen en de inflatie aanwakkeren, kan een agressieve monetaire verkrapping de economie de das om doen. Het probleem met deze optie is het woordje ‘als’. Tot nu toe lijkt er van een versnelling van de loonstijging geen sprake.

Als we het over onevenwichtigheden in de Amerikaanse economie hebben, is het oplopende overheidstekort er zeker een. Dit kan ertoe leiden dat de markt een extra risicovergoeding gaat eisen, waarmee de kapitaalmarktrente hard oploopt. Als dat gebeurt, treft dat de overheid, het bedrijfsleven en de huizenmarkt, en kan het tot een groeivertraging leiden.

Credit spread, lonen en kapitaalmarktrente. Mocht de yieldcurve omkeren, dan zijn dat de indicatoren waar de volgende alarmsignalen te verwachten zijn.

Origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 03 september 2018.