Met de chaotisch verlopen Democratische voorverkiezingen in Iowa zijn de Amerikaanse presidentsverkiezingen officieel van start gegaan. Wie de Democraten naar voren schuiven weten we op dit moment nog niet, maar valt er desondanks iets te zinnigs zeggen over de kansen van Trump?

Er is een simpele regel die stelt dat geen enkele (naoorlogse) zittende president de gooi naar een tweede ambtstermijn verloor, tenzij er sprake was van een recessie. Alleen Carter (1980) en Bush senior (1992) overkwam dit, de rest bleef acht jaar in het Witte Huis.

Dat zich de komende tien maanden een recessie aandient, lijkt niet waarschijnlijk. Met de renteverlagingen en het (tijdelijk?) wegnemen van de onzekerheid over het handelsconflict met China, lijkt een groeiherstel in 2020 voor de hand te liggen. Als de economie inderdaad bepalend is, blijft Trump nog vier jaar zitten.

‘De ongunstigste uitkomst voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen dit jaar is een nipte overwinning van de Democraten’

Maar dan die andere simpele regel, die stelt dat geen enkele (naoorlogse) zittende president herkozen werd met een approval rating van minder dan 45%. Kijken we naar het gemiddelde verloop van verschillende polls, dan zien we sinds 2017 een vrij stabiel verloop in de bandbreedte tussen 40% en 44%.

Dat er niet veel beweging in die score zit heeft alles te maken met het polariserende karakter van Trump: zijn base zal hem nooit afvallen, maar door zijn standpunten weet hij ook geen nieuwe kiezers aan te trekken. Sterker nog, waar de Democraten zich in 2016 lieten verrassen, zien we momenteel een zeer hoge motivatie om te stemmen. Thuisblijven is deze keer geen optie. Als deze regel klopt, lijken de dagen van Trump geteld.

De ongunstige uitkomst

Dat beide regels op een andere uitkomst wijzen, opent wellicht de weg voor de ongunstigste uitkomst: een nipte overwinning van de Democraten. Waarom ongunstig? Omdat de kans heel groot is dat Trump zich niet bij die uitslag zal neerleggen.

In de laatste fase van de verkiezingen in 2016 veroorzaakte Trump al onrust door te zeggen dat hij de uitkomst zou aanvechten als hij niet als overwinnaar uit de bus kwam. Nu hij in het centrum van de macht zit, zal zijn standpunt zeker niet milder geworden zijn. Als president weet hij zich beschermd tegen rechtsvervolging en kan hij de regels naar zijn hand zetten, als ex-president valt die bescherming weg. Een maandenlange gerechtelijke strijd over de uitslag zou de meest ongewenste — en potentieel gevaarlijkste — uitkomst ooit zijn.

Om niet met dit hele sombere scenario te eindigen heb ik er nog eentje. Er is een simpele regel die stelt dat de Democraten overtuigend winnen als ze een relatief jonge, progressieve kandidaat mee laten doen. Kennedy, Clinton, Obama. Iemand van boven de 65 werkt niet. Ik ben dus erg benieuwd wie de Democraten naar voren zullen schuiven.