Een van mijn favoriete televisieprogramma’s is Ik Vertrek. Mensen met lef die verliefd worden op een aftandse boerderij in Frankrijk, die in een opwelling een huis in een klein Italiaans dorpje kopen of misschien dromen van een datsja in Rusland. Dat ze de taal niet spreken, dat ze hun ouders — en kinderen — veel verdriet doen met het besluit tot emigratie, niets houdt ze tegen.

Geen klus blijft binnen het budget, geen deadline lijkt ooit te worden gehaald, maar desondanks eindigt het programma altijd met een opname waarbij twee totaal uitgeputte, maar tevreden deelnemers bij een ondergaande zon concluderen dat het het toch allemaal waard is geweest. Of ze dat alleen zeggen omdat er een camera op ze gericht is, vraag je je soms wel af.

‘Gaat het lekker met die £350 mln die jullie nu elke week in jullie gezondheidssector kunnen steken?’

De kracht van de formule zit hem zeker ook in het leedvermaak. Jullie wilden toch zo graag weg uit dat aangeharkte, maar goed georganiseerde Nederland, dus waarom zit je nu te grienen dat die burgemeester jullie bouwplannen na zes maanden leuren, zeuren en wachten officieel heeft afgewezen? Wat dacht je dan? Met je yogagebouw dat bij nader inzien toch niet op de riolering blijkt te zijn aangesloten. Een nudistencamping in Polen, werkelijk? Op de bank, zak chips erbij en wachten tot realiteit en droom keihard met elkaar in botsing komen.

Houtworm

Dat dus. Dat is hoe ik momenteel naar de Britten kijk. Op de bank, zak chips erbij en wachten tot ze de houtworm in hun nieuwe aankoop ontdekken. Ik vertrek, de EU-version. Strikt genomen is het Verenigd Koninkrijk weliswaar geen stel, maar wie zijn oor te luisteren legt in Schotland of Wales, kan er toch makkelijk een alleenstaande ouder met mokkende kinderen in ontwaren. En mokkende kinderen, zo leert Ik vertrek, willen nog wel eens gaan rebelleren op het moment dat ze hun vaste vriendenkring plotseling kwijt zijn.

Jullie wilden toch zo graag uit het grootste handelsblok van de wereld stappen om je eigen handelsakkoorden te sluiten? Valt zwaarder dan gedacht, niet? En gaat het lekker met die £350 mln die jullie nu elke week in jullie gezondheidssector kunnen steken? Blijkt dat toch wat minder dan voorspeld? Goh. Van wie was die voorspelling ook alweer? Niet dat wij willen stoken hoor, just wondering. Geen klus blijft binnen het budget, geen deadline lijkt ooit te worden gehaald.

En uiteraard gun ik de Britten ook hun eindshot. Ik heb een zwak voor Britten en gun ze het beste. Ondergaande zon, blaren op de handen, misschien een verband om het hoofd. Dat ze tevreden concluderen dat het tóch de moeite waard is geweest. Maar dat je je dan wel afvraagt of ze dat alleen zeggen omdat er een camera op ze gericht is.

(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 29 januari 2020)