Ligt het aan mij, of gaat alles tegenwoordig gewoon sneller? Of je het nou hebt over langszoevende senioren op e-bikes, over de films en podcasts die inmiddels standaard op 1,25x de snelheid geluisterd worden, of de ontwikkelingen in politiek en economie: alles lijkt in standje turbo te zijn beland.

Neem de economie. In vier jaar tijd zijn we van ‘laat-cyclisch’ (2018-2019), naar ‘depressie’ (2020), via de ‘Summer of Love’ (die overigens totaal flopte in 2021), naar inflatie/recessie/stagflatie gegaan. Is het echt pas twee jaar geleden dat we discussies hadden of het een V-shape, W-shape of K-shape recovery zou worden?

Of wat te denken van die nieuwe Britse regering. Vier weken stond ze in de startblokken om de economie nieuw leven in te blazen, nu kijken we naar een aangeschoten regering, die enigszins verbaasd moet constateren dat ze haar eigen economie verder om zeep heeft geholpen. Je zou maar net vier weken geleden op vakantie zijn gegaan …

Overheden en centrale banken doen tegenwoordig aan touwtrekken

Nog zo’n voorbeeld: de discussie rond de beleidsmix van monetair en budgettair beleid. In 2019 was vrijwel iedereen het erover eens dat de wereldeconomie in de tien jaar daarvoor eigenlijk op slechts één motor had gevlogen: het extreem ruime monetair beleid. Stimulerend monetair beleid, krap budgettair beleid. Of je nou bij het IMF, de Oeso, of zelfs bij de centrale banken je oor te luisteren legde, de oproep voor een actiever stimuleringsbeleid van de overheid was redelijk universeel.

Toen covid kwam reageerden beleidsmakers dan ook adequaat. Met gulle hand strooide men met stimuleringspakketten om de klap op te vangen. Dat werd via de achterdeur gefinancierd, uhm, nee … ondersteund door het opkoopbeleid van de centrale banken. Stimulerend monetair beleid, gecombineerd met stimulerend begrotingsbeleid. Het bleek opmerkelijk effectief om de klap op te vangen, maar lang duurde het nieuwe evenwicht niet. Inflatie stak de kop op, waarmee centrale banken, na eerst wat aarzeling, het roer stevig moesten omgooien. Krap monetair beleid, stimulerend budgettair beleid.

Door de snelheid waarmee deze beleidswijzigingen plaatsvonden, krijg ik sterk het gevoel dat er nauwelijks is nagedacht of deze beleidsmix nou wel zo effectief is. In plaats van dat er een gezamenlijk doel wordt nagestreefd, lijken de beide beleidsgrootheden momenteel eerder bezig met een potje touwtrekken. Overheden proberen de economische klap op te vangen door de economie te stimuleren, terwijl centrale banken die economie juist proberen af te remmen om zo inflatie onder controle te krijgen. De uitkomst zal zijn dat er alleen maar meer overheidsschuld in het systeem wordt gepompt, terwijl inflatie langer hoog zal blijven.

Coördinatie is al met al noodzakelijk. Dat alles tegenwoordig sneller gaat, zie ik hierbij als pluspunt. Volgende week vrijdag om kwart over drie moet dit probleem wel opgelost kunnen zijn.

(Origineel gepubliceerd in het FD van 05 oktober 2022)