Hoewel 2022 nog maar weinig plezier heeft gebracht voor beleggers, wordt de pijn bij de verschillende bloedgroepen heel anders ervaren. Dat schreef ik vorige week. De particuliere beleggers zitten in de hoek waar de klappen vallen, want aandelen onderuit, obligaties onderuit. Maar bij de pensioenbeleggers zie je juist opluchting: de dekkingsgraden liggen eindelijk weer boven de 100%.

Ik kreeg er de nodige vragen over: waardeloze markten en toch opluchting, hoe kan dat? Dat heeft eigenlijk weinig met het beleggingsresultaat te maken, maar alles met de ontwikkeling van de verplichtingen. De pot met geld die pensioenfondsen beheren is bedoeld om deelnemers in de (verre) toekomst te kunnen uitbetalen. De actuele waarde van die toekomstige verplichtingen wordt in het huidige pensioensysteem berekend op basis van een rente. Stijgt die rente, dan worden de verplichtingen kleiner, daalt die rente dan worden ze groter. De afgelopen maanden steeg de rente hard, waarmee de huidige waarde van die verplichtingen eveneens kelderde.

Overigens is het niet zo dat pensioenfondsen een weerloze speelbal zijn van de nukken van de obligatiemarkt: het is wel degelijk een bewuste keuze om dit risico open te laten staan of dicht te zetten.

De opluchting zit hem dus in de ontwikkeling van de verplichtingen, níet in een positief beleggingsresultaat. Het lijdt namelijk geen twijfel dat pensioenfondsen qua beleggingen in precies diezelfde hoek zitten waar particuliere beleggers momenteel klappen incasseren.

Zijn er beleggers die het in de huidige markten wel goed hebben gedaan? Met de kennis van nu is het uiteraard makkelijk om te stellen dat je begin dit jaar voornamelijk short posities had moeten innemen: posities die geld opleveren als de koersen dalen. Short in de technologiesector, short in de euro en short in obligaties: dat had allemaal goed uitgepakt. Voor de meeste beleggers is dat allemaal te exotisch en daarom vermoed ik dat er maar weinig beleggers zijn die een dergelijke portefeuille hebben.

Althans….

Althans, dat was mijn eerste reactie. Bij tweede beschouwing valt het wellicht nog wel mee, want wat betekent het eigenlijk om ‘short in obligaties’ te gaan? Als je het letterlijk interpreteert is dat een positie waarin je obligaties hebt verkocht met de belofte die op een later moment terug te kopen. Maar is dat niet gewoon de definitie van iemand die een obligatie heeft uitgegeven?

En als je dat dan nog wat breder trekt, zijn de mensen met schulden niet de ultieme winnaars in de huidige markt van hoge inflatie? Reële verplichtingen verdampen momenteel waar je bij staat. Wat dat betreft lijken sommige kleine beleggers toch ook een beetje op pensioenfondsen: qua beleggingen gaat het slecht, maar de verplichtingen bieden wellicht wat tegenwicht.

Moet je uiteraard wel schuld hebben.

(Origineel gepubliceerd in het FD van 1 juni 2022)