De best renderende beleggingscategorie van dit jaar? De oliemarkt. De prijs van een vat Brent-olie is sinds het einde van vorig jaar met 38% gestegen en handelt momenteel op $74.

Nou zou ik best een goede poging kunnen wagen om de opmars te verklaren; met een simpele vraag-aanbodanalyse kom je doorgaans een heel eind. Zo zou ik kunnen stellen dat de politieke machtsstrijd in zowel Libië als Venezuela tot een potentiële verstoring van de olieaanvoer uit beide landen kan zorgen, terwijl het besluit van de VS om hun sanctiebeleid ten aanzien van Iran weer aan te scherpen de olieprijs alleen maandag al 3% hoger zette.

Wat de vraagzijde betreft zou ik wellicht wat meer moeite hebben, maar met een beetje goede wil zou ik nog best kunnen betogen dat het groeiherstel van de Chinese economie voor de oliemarkt zwaarder weegt dan de zwakkere groeicijfers die de Amerikaanse en Europese economie laten zien.

Meetmoment

Met al deze verklaringen zou ik echter helemaal voorbijgaan aan het feit dat de peildatum van 31 december in dit geval wel erg ongelukkig gekozen is. In het vierde kwartaal tuimelde de olieprijs met 27%, waar het verlies van de wereldwijde aandelenmarkt op ruim 13% bleef steken. Waar aandelen hun verliezen van het vierde kwartaal inmiddels wel weer zo’n beetje hebben goedgemaakt, staat de prijs van een vat Brent nog steeds ruim 12% lager. Omhoog, omlaag: je kunt er je eigen draai aan geven.

Persoonlijk maak ik me dus niet echt heel erg druk over de opmars van de olieprijs, maar ik kan me zo voorstellen dat er één instelling is waar ze de ontwikkelingen dit jaar met stijgende frustratie in de gaten hebben gehouden: de ECB.

Inflatieverwachting

De frustratie is hierbij niet zo zeer gekoppeld aan die oplopende olieprijs, maar aan het uitblijven van een vergelijkbare reactie van inflatieverwachtingen. Kijken we naar de zogenaamde ‘5 year 5 year inflation swap rate’, dan zien we dat de inflatieverwachtingen gestaag zijn teruggelopen, van 1,6% aan het begin van het vierde kwartaal naar 1,34% nu. De V-vorm die we in de oliemarkt hebben gezien, ontbreekt volledig in de inflatieverwachtingen.

Nu kun je stellen dat de 5Y5Y-swap de verwachte inflatie over vijf jaar weergeeft en dus weinig met de huidige olieprijs te maken hoeft te hebben. Hoewel die opmerking terecht is, valt moeilijk te ontkennen dat het historische verloop van de olieprijs en de inflatieverwachtingen in het verleden toch redelijk vergelijkbare uitslagen hebben laten zien. Het is voor het eerst dat de olieprijs met 40% opliep, terwijl de inflatieverwachtingen daalden.

Als ECB’er met een inflatiedoelstelling van rond de 2% zou ik me daarmee ernstig zorgen beginnen te maken.

(origineel gepubliceerd in Het Financieele Dagblad van 24 april 2019)