Waarom heeft iedereen het opeens over een ‘technische recessie’? De term dook voor het eerst op toen de Duitse economie eind vorig jaar voor het tweede kwartaal op rij op een negatieve groei leek af te stevenen, maar ook in het geval van Italië valt de term inmiddels regelmatig.

Voor de duidelijkheid, de gangbare definitie van een recessie is een periode van twee kwartalen van negatieve bbp-groei achter elkaar. De Duitse economie kromp in het derde kwartaal met 0,2%, maar wist er volgens de Statistische Bundesambt in het vierde kwartaal een kleine plus uit te persen, waarmee een recessie – technisch of anderszins – werd voorkomen.

De Italiaanse economie voldoet volgens de voorlopige cijfers echter wel aan de definitie: in het derde kwartaal kromp de economie met 0,1%, in het vierde kwartaal met nog eens 0,2%. Een recessie. Dus waarom plakt iedereen dat woordje technische ervoor?

Waarom ‘technisch’?

Goede vraag. Op zich kan ik me nog wel iets voorstellen bij de term technische recessie, als er daadwerkelijk een technische oorzaak aan ten grondslag zou liggen. Zo kromp de Duitse economie in het derde kwartaal als gevolg van de nieuwe emissie-eisen voor de Duitse auto-industrie, waardoor de productie verstoord werd. Hadden we in het vierde kwartaal vervolgens een licht negatieve groei gehad door de lage waterstand in de Rijn, was er best wat voor te zeggen om over een technische recessie te spreken.

Tijdelijke factoren, tijdelijke groeiafzwakking. In het geval van Italië lijkt hier echter geen sprake van te zijn: de twee kwartalen negatieve groei zijn het directe gevolg van de oplopende kapitaalmarktrente en de oplopende politieke spanningen met Brussel, met als gevolg dat investeringen een behoorlijke tik hebben gekregen. Niets tijdelijks, niets technisch.

Een ander argument zou kunnen zijn dat bij een krimpende beroepsbevolking, de kans op twee kwartalen negatieve groei op rij automatisch toeneemt. De gemiddelde groei ligt lager, waarmee de kans op twee negatieve kwartalen ‘technisch’ gezien toeneemt. Wat het woordje technisch in dat geval aangeeft is dat de gangbare definitie van twee negatieve kwartalen niet meer toereikend is om het kaf (echte recessies) van het koren (technische recessies) te scheiden.

Tijd voor een herziening van die gangbare definitie, als je het mij vraagt. In de Verenigde Staten pakken ze dat al jaren heel professioneel aan, daar hebben ze een heus bureau (de NBER) dat op basis van maanddata precies bijhoudt wanneer recessies beginnen en eindigen. Toegegeven, de NBER is doorgaans minder snel om een recessie officieel vast te stellen, gemiddeld een maand of acht na het begin pas, maar het voordeel is dat het oordeel vervolgens wel een stuk accurater is en niet afhankelijk is van het bbp alleen. Een Europese NBER zou een einde maken aan de technische recessie.

(Origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 13 februari 2019)