Och jee, toch niet weer zo’n stukje over het failliet van Amerika, hè? Over de wegen die slechter zijn dan in een gemiddeld ontwikkelingsland, de dalende levensverwachting, over de grote groepen mensen die alleen bij de gratie van voedselbonnen overleven? Toch niet nóg zo’n beschouwing over het onzinnige budgettaire beleid van de geblondeerde leider die zijn ‘feiten’ het liefst via Twitter met de wereld deelt? De grootste CO2 uitstoot per hoofd van de bevolking, de zoveelste schietpartij op een school, de grootste rode knop van allemaal? Wees gerust. Hoewel de kop wellicht associaties oproept dat ik Amerika hier voor een ‘shithole country’ wil uitmaken, is dat toch echt niet het idee. Shithole country? Ik zou niet durven…

Wie de ontwikkelingen op de financiële markten de afgelopen tijd een beetje heeft bijgehouden, is het niet ontgaan dat er twee afwijkende patronen zichtbaar zijn geworden. De eerste is die van het raadsel van de verzwakkende dollar. 2017 werd vrij algemeen gezien als het jaar waarin de dollar sterker zou worden ten opzicht van de euro, waarbij een één-op-één koers slechts een kwestie van tijd was. De logica hierachter was simpel: de Fed verkrapte, de ECB deed niets, dus het renteverschil zou de dollar ondersteunen. Het eerste deel van dit verhaal kwam keurig uit. Het renteverschil is de afgelopen 13 maanden met 0,8% opgelopen ten gunste van de VS. Zo levert een Amerikaanse obligatie met een looptijd van twee jaar 2,2% op, waar je in Duitsland nog steeds 0,55% moet aftikken voor het recht om die obligatie te mogen bezitten. Het tweede deel kwam echter niet uit. De dollar verzwakte in 2017 en handelt momenteel op het laagste niveau sinds 2014.

Geen flight to safety

Het tweede afwijkende patroon werd tijdens de correctie op de aandelenmarkten van begin februari duidelijk. Amerikaanse aandelen leverde in ruim een week tijd per saldo meer dan 10% in. Normaal gesproken zou een dergelijke correctie een sterke flight-to-safety beweging in gang zetten, waarbij de Amerikaanse obligatiemarkt zou profiteren. Op de dag van de grootste daling in aandelen zag je de kapitaalmarktrente inderdaad even dalen, maar het bleek slechts een heel tijdelijke onderbreking van de trend van oplopende rentes.

Een munt die verzwakt in weerwil van hogere rentes en een obligatiemarkt die in het geval van onrust niet als een veilige haven fungeert. Het is het beeld dat goed past bij de ontwikkeling van de financiële markten van een opkomend land met hoge inflatie en een uit de hand lopend budgettair beleid. De ervaring leert dat een dergelijk land doorgaans door een pijnlijk saneringsproces heen zal moeten gaan voordat het vertrouwen weer enigszins terugkeert. Of dat ook zo is als we het over de grootste economie van de wereld hebben, moeten we nog even afwachten.

(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 19 februari 2018)