De ECB publiceerde de afgelopen week het Financial Stability Report, waarin de centrale bank waarschuwde voor dure Amerikaanse aandelen en bedrijfsobligaties. Ik quote het rapport: ‘de huidige situatie van lage volatiliteit gecombineerd met verhoogde waarderingen vormde in het verleden een voorbode van prijscorrecties’. Oftewel, de Amerikaanse markt is niet alleen duur, als we het verleden als leidraad nemen, ligt de kans op een correctie op de loer. De ECB verwoordt daarmee het gevoel dat je inmiddels bij steeds meer beleggers ziet opduiken: het is te lang goed gegaan, dat moet een keer fout gaan. De correctie, hij komt.

Zitten we alleen nog even met het kleine puntje waar die correctie dan vandaan moet komen. De ECB noemt drie mogelijke oorzaken: tegenvallende groei, verkrappend monetair beleid en geopolitieke risico’s. Valide redenen, zeker, maar een beetje kritisch denkend persoon zal het niet ontgaan dat al deze factoren al voor de voeten van de voortdenderende aandelenrally zijn gegooid, zonder enige impact. Tegenvallende groei is zo’n beetje het centrale thema van deze expansiefase geweest, waarbij je 2017 kunt zien als de uitzondering die de regel slechts bevestigd heeft. Het IMF heeft zes jaar op rij haar groeiramingen neerwaarts moeten bijstellen. Door tegenvallende groei is het monetaire beleid erg ruim gebleven, wat de rally alleen maar ondersteund heeft. Een draai in het monetaire beleid dan? Zonder twijfel heeft een verkrappend monetair beleid de financiële markten in het verleden parten gespeeld, dus het is zeker de veilige kandidaat om te noemen. Wie echter naar de recente beleidswijzigingen van de Fed kijkt, kan niet anders dan concluderen dat er van onrust absoluut geen sprake is geweest. Als zelfs de obligatiemarkt niet onder de indruk is van de combinatie van renteverhogingen en balansverkrapping van de Federal Reserve, waarom zou de aandelenmarkt er dan op reageren? En als we één ding gezien hebben dan is het wel dat geopolitieke risico’s volledig door de markt genegeerd zijn. Brexit, Trump, Little Rocket man, Duitse verkiezingen: negeren, negeren, negeren is wat de internationale aandelenmarkten er mee gedaan hebben. Ook hier geldt dat het onduidelijk is waarom financiële markten er nu wel opeens op gaan reageren.

Geef mij maar wat onrust

Niet dat ik deze rally met de dot.com zeepbel van 2000 wil vergelijken, maar de vraag is of de ECB hier niet een beetje de rol op zich neemt die Greenspan indertijd vervulde. In 1996 waarschuwde Greenspan voor over-optimisme in aandelenmarkten: tot 2000 hield de rally vervolgens aan.

Overigens zou ik een correctie op aandelenmarkten momenteel zeker verwelkomen. Liever nu wat onrust en een stapje terug, dan dat deze sluiprally zich tot een ware zeepbel ontpopt, met een veel zwaardere correctie die daarop volgt. Ik waarschuw alleen wel even: financiële markten doen maar zelden wat wil.

(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 4 december 2017)