We hebben weer een nieuw speeltje! Nou ja, ‘we’. Wij, de beleggingsnerds van deze wereld. Op 18 oktober van dit jaar werd het eerste fonds gelanceerd dat volledig op basis van Artificial Intelligence (AI) belegd. Niets – of kunnen we al spreken van niemand – minder dan IBM’s Watson wordt ingezet om de beste beleggingsportefeuille samen te stellen. Zei ik daar speeltje? Had ik toch dat persbericht moeten lezen. Volgens de bedenkers gaat het hier zelfs om een volledig nieuwe beleggingscategorie!

Een nieuwe beleggingscategorie? Hoeveel hebben we er eigenlijk al? Goede vraag. Vroeger – zeg vijftig jaar geleden- –was het allemaal nog redelijk overzichtelijk en had je grofweg twee brede stromingen in de beleggingswereld. Enerzijds had je de fundamentele beleggers, die op basis van gedegen analyse tot een optimale portefeuille samenstelde. Kwartaalcijfers van bedrijven, sectoranalyses, waardering, peer-group vergelijkingen, kortom het betere handwerk. In de andere hoek zaten de technisch analisten, die dat noeste werk van de fundamentalisten hoofdschuddend aanschouwden. Alle informatie zit al in de markt, dus je moet je tot de markt beperken, zo was hun stelling. Trendlijnen, weerstandsniveaus, momentum, reversals. Ook hier werd aardig wat handwerk verricht, maar niet geremd door enige kennis van de onderliggende kennis van bedrijven zelf.

Zo simpel kon het uiteraard niet blijven. Inmiddels hebben we passieve beleggers, is factorbeleggen hot, zijn er de quants met sterk uiteenlopende strategieën, spreekt men van enhanced indexing, hebben we de arbitragestrategieën en zo vergeet ik er vast nog een paar. Dat het allemaal wat onoverzichtelijk is geworden werd laatst door een analyse van Bernstein onderstreept. Volgens S&P zijn er inmiddels 1 miljoen (!) verschillende indices om de 45.000 aandelen die verhandeld worden op verschillende manieren in te delen. Succes daarmee.

Het eerste A.I. fonds!

Maar dan nu dus een eerste Artificial Intelligence fonds. Volgens het ronkende persbericht doet Watson het werk van een leger aan researchanalisten, werkt 365 dagen per jaar, analyseert meer dan een miljoen officiële documenten van 6.000 beursgenoteerde fondsen, identificeert bredere economische en sectortrends en pakt daarbij ook het nieuws en zelfs social media achteloos mee. Belangrijk daarbij is de computer gevrijwaard is van menselijke fouten en van zogenaamde behavorial preferences. Als ik het allemaal goed beluister, is dit eigenlijk gewoon de aloude fundamentele aanpak, waarbij het noeste werk nu echter door Watson wordt gedaan: of het daarmee een nieuwe belegginscategorie is, kun je je dus ook zeker afvragen.

Wat het echter wel is, is een eerste directe test in hoeverre computers de fundamentele Sherlocks van deze wereld overbodig zullen gaan maken. Het is nog vroeg, maar de nerds hoeven zich nog niet heel veel zorgen te maken: ten opzichte van de S&P500 bleef het fonds de eerste twaalf handelsdagen maar liefst 2,5% achter. Dat leger van researchanalisten haalt opgelucht adem.

(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 6 november 2017)