Waarom maakt de markt zich zo weinig zorgen om de explosieve situatie rond Korea? Met de ontwikkelingen van de afgelopen maanden in het achterhoofd is het een logische vraag. Raketten boven Japan, een nieuwe Noord-Koreaanse kernproef en een zorgwekkende stijging van wederzijdse bedreigingen van de betrokken partijen. Wie denkt dat het slechts een regionaal probleem is, heeft het uiteraard mis. China, de VS, Japan, Rusland; de grootmachten van de wereld zijn allen in verhoogde staat van paraatheid en bereid hun eigen (tegenstrijdige) belangen desnoods met acties te verdedigen. Wie denkt dat dit tot scherpe reacties op financiële markten heeft geleid, heeft het net zo mis. Goud staat weliswaar wat hoger, maar dat de Amerikaanse aandelenmarkten minder dan een procent verwijderd zijn van all-time highs lijkt niet echt op paniek te duiden. Aandelenbeleggers maken zich zeker zorgen, maar vooral over het mislopen van het vervolg van de rally lijkt het.

Hoe kan dat? De meest elegante verklaring is dat de markt heeft gewikt en gewogen en tot de conclusie is gekomen dat het niet waarschijnlijk is dat het echt fout gaat. Donald ‘I want tariffs’ Trump en Kim ‘supreme leader’ Jong-un blaffen veel, maar bijten? De economische belangen zijn te groot om dit te laten escaleren.

Genetische verarming
Het kan. Er is echter ook een minder elegante verklaring denkbaar en dat is dat er juist niemand de analyse meer heeft gemaakt. De logica is simpel: noem me één politiek incident dat de markt de afgelopen tien jaar in rep en roer heeft gebracht. Voorbeelden te over: de dreigende Amerikaanse inval in Syrië naar aanleiding van het gebruik van chemische wapens, de Arabische lente, de opkomst (en val) van ISIS, de annexatie van de Krim, de oorlog in de Oekraïne. De lijst van politieke gebeurtenissen met verstrekkende gevolgen voor miljoenen levens, maar zonder impact op de aandelenmarkt is lang. Het actief afdekken van de risico’s is de afgelopen tien jaar een verlieslatende geweest. De boodschap dat je in het geval van koersdalingen moet bijkopen is aan de zelflerende financiële markten niet voorbijgegaan.

Maakt het veel uit welke van de twee de echte oorzaak is? Zodra ze in Noord-Korea met bommen gaan gooien niet: in beide gevallen heeft de markt de risico’s volledig verkeerd ingeschat. Toch loert er wat mij betreft een groter gevaar in de tweede interpretatie: kuddegedrag is toegenomen. Je kunt het wellicht vergelijken met de genetische verarming die in de wereldwijde landbouwproductie heeft plaatsgevonden: het heeft de resultaten op de korte termijn verbeterd, maar het risico dat één ziekte de productie decimeert is toegenomen. De analogie naar aandelen is duidelijk: de korte termijn volatiliteit is gedaald, maar het risico dat één incident de zaak ‘decimeert’ is daarmee toegenomen.

(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 11 september 2017)