Vraagje: hoeveel denkt u dat de gemiddelde jaarlijkse winstgroei van de beursgenoteerde wereldwijde aandelenmarkt de afgelopen vijf jaar is geweest? Even niet verder lezen, eerst gewoon even nadenken en het antwoord op een stuk papier schrijven. Gedaan? Goed, wat als ik u nu zeg dat de wereldeconomie over deze periode een gemiddelde jaarlijkse reële groei heeft laten zien van 3,3%, terwijl de inflatie eveneens 3,3% was, verandert dat uw antwoord? Een nominale groei van pak hem beet 6,6%, welke winstgroei denkt u dat daar bij hoort? Voor de fijnproevers, ik heb het over de winstgroei per aandeel voor de MSCI World, dus inclusief opkomende markten. Antwoord opgeschreven? Als ik dan als laatste tip nog vertel dat de koerswinst van de MSCI index over deze periode ongeveer 8% bedroeg waarmee het totale rendement inclusief dividend over deze periode gemiddeld 11% per jaar bedroeg, heeft dat nog impact?

Uiteraard kan ik niet zien wat iedereen heeft opgeschreven, maar ik weet vrij zeker dat niemand het juiste antwoord heeft. De stelligheid waarmee ik dat zeg, komt mede voort uit het feit dat ik dezelfde vraag de afgelopen tijd aan diverse collega’s en klanten heb gesteld, waarbij de range van antwoorden tussen de 5% tot 15% lag. Die 5% lijkt redelijk logisch gegeven de groei van de wereldeconomie, de 15% zal wat meer gebaseerd zijn op het behaalde rendement.

En dan het antwoord!

Het echte antwoord? De winst per aandeel van de MSCI wereld bedroeg op september 2011 $24,1. Vijf jaar later was deze winst tot $19,9 teruggelopen. Anders gezegd: de winst van de beursgenoteerde bedrijven daalde jaarlijks met gemiddeld -3,7%. Winstgroei? Winstkrimp zal je bedoelen!

Waar komt die winstkrimp vandaan? Deels gaat het hier om een vertekening die samenhangt met het feit dat deze cijfers allemaal in dollars luiden. Een stijging van de dollar heeft automatisch tot gevolg dat dollarwaarde van de winst buiten de VS daalt en dus niet veel zegt over de lokale winstontwikkeling. Hou je met deze vertekening rekening, kom je echter nog niet op positieve groei uit. De echte pijn zit in de regionale winstontwikkeling. Amerika liet een marginale groei zien (1.5%), maar de opkomende landen hadden het de afgelopen vijf jaar zwaar, qua winst. Deels ligt dit aan de zware recessie in landen als Brazilië en Rusland, maar ook in sterk groeiende landen als China viel de bedrijfswinst zwaar tegen. De laatste reden is wat mij betreft echter de pijnlijkste: Europa. De gemiddelde winst per aandeel daalde hier de afgelopen vijf jaar gemiddeld met 10% per jaar. Gerekend in euro’s, dus zonder de valutavertekening.

Tip voor een goede weddenschap? Vraag je buurman eens hoeveel winstgroei er de afgelopen vijf jaar is geweest. Succes verzekerd.

(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 16 januari 2017)