Als ik de vele, vele analyses die ik de afgelopen twee weken over de verkiezingswinst van Trump heb zien langskomen moet samenvatten, schiet mij de vergelijking met een moordscène te binnen. Wat er precies vermoord is, is weliswaar niet helemaal helder (onschuld, Clinton, democratie?), maar dat er een klopjacht op de dader is ingezet, is wel duidelijk. Groeiende ongelijkheid in de Amerikaanse economie, globalisering, de uitholling van de middenklasse, automatisering, het gebrek aan solidariteit onder vrouwen: als politieagent had je in elk geval genoeg verdachten tot je beschikking. Eén van de personen die hierbij de rol van politieagent op zich nam was Piketty, die in een column in Le Monde zijn analyse gaf. Niet dat ik denk dat hij veel introductie nodig heeft, maar Piketty is de Franse econoom die in 2014 rockstar status beroemdheid wist te bereiken met de publicatie van zijn boek Capital in de 21st Century. Het thema van dat boek was de groeiende ongelijkheid in de Westerse samenleving. Dus dat Piketty dit als hoofdverdachte neerzette was niet echt verrassend. Goed gezien, zou ik zeggen. Opmerkelijk echter was dat Piketty in zijn column de pijlen voornamelijk op de vermeende handlanger van de moord richtte: “We moeten globalisering heroverwegen, anders zal Trumpism voortduren.” Het was de titel van zijn betoog.

Globalisering….?

Globalisering heeft het dus gedaan. Al die banen die naar China en Mexico zijn gegaan en die de mensen in de zogenaamde fly-over States zonder banen hebben achtergelaten. Dat Trump het roept, daar kan ik me nog iets bij voorstellen, maar Piketty? Begrijp me niet verkeerd, ik geloof zo dat er productie van Amerika naar China is verplaatst en dat dit ten koste is gegaan van banen. Maar denkt Piketty nou echt dat die banen er nog waren geweest als de grenzen gesloten waren? Dat er dan nog steeds honderdduizenden mensen zouden werken in de Amerikaanse autofabrieken en de staalfabrieken? Nooit van automatisering, robotisering gehoord? Er is geen fabriek in de verwerkende industrie meer die niet in hoge mate geautomatiseerd is, zelfs niet in China en Mexico. Die fabrieken kan je wellicht nog terughalen, maar die banen echt niet.

Ik heb de vraag hier al vaker gesteld, maar ik herhaal hem nog maar eens: wat gaan al die buschauffeurs doen? Met buschauffeurs refereer ik aan de banen die op de tocht staan als de zelfrijdende auto’s daadwerkelijk doorbreken, maar staan uiteraard synoniem voor alle banen die door automatisering op de tocht zijn komen te staan.

Wat die buschauffeurs moeten gaan doen weet ik niet. Wat ze gedaan hebben is mij echter zonneklaar: ze hebben op Trump gestemd.

(Origineel verschenen in het Financieele Dagblad van 21 november)