Afgelopen vrijdag was ik aanwezig bij de ‘Nederlandse economendag’, een jaarlijks evenement georganiseerd door onder andere het CPB, De Nederlandsche Bank, het Ministerie van Financiën en de ESB. Een aantal Nederlandse economen gaven daar een lezing of presenteerde een onderzoek. Ik ging voornamelijk omdat ik wel geïnteresseerd in wat dat nou eigenlijk zou voorstellen, zo’n economendag.

En? Om met een positieve uitschieter te beginnen: het was een stuk minder male, pale and stale dan ik verwacht had. Van de 300 economen die er rondliepen was een niet onaardig deel jong, vrouwelijk of beide. Alleen met de allo… eh… inwoners met een migratieachtergrond wil het in economenland nog niet helemaal vlotten. Minder positief vond ik het hoge gehalte van politieke correctheid. Daarbij heb ik het niet eens zozeer over de sprekers, maar juist de inbreng van de zaal was van een braafheid die aan de jaren negentig deed denken. Op de vraag welke beleidszaken het nieuw te vormen kabinet op de agenda zou moeten zetten kwamen suggesties uit de zaal als: ‘balans tussen welvaart en welzijn’ en ‘we moeten studenten inzetten bij de discussie rond beleidsvoering’.. Prachtig, dat zeker, maar bij mij riep het wel de neiging op om ook ‘wereldvrede’ aan het lijstje toe te voegen. Overigens moet ik gelijk toegeven dat ook ik niet met een revolutionaire beleidssuggestie op de proppen kwam. Eens een paar jaar geen beleid, wellicht?

Wat als…?

De leukste vraag vond ik eigenlijk die Esther van Rijswijk aan een panel van economen stelde. Wat als je een keer een economische laboratoriumproef zou mogen uitvoeren? Zoals bekend is, is economie verre van een exacte wetenschap, wat inhoudt dat je nooit een experiment kunt uitvoeren waarbij je twee verschillende scenario’s met elkaar vergelijkt. Hoe zou de Nederlandse economie er voor staan als we de afgelopen jaren bijvoorbeeld niet hadden bezuinigd? Aangezien we maar één Nederland hebben en maar één tijdslijn, kan je dat onmogelijk vast stellen. Eindelijk eens een goede test van de claims die vaak met iets te veel gemak worden gemaakt.

Mijn top drie van laboratorium experimenten? De eerste zou zijn dat de beleidsrente van de ECB niet onder de nul was gegaan en er geen QE programma was geweest. Ik vraag me namelijk sterk af of we zoveel slechter af zouden zijn. Als tweede experiment zou ik wel eens willen zien hoe erg het nou werkelijk zou zijn geweest als we de euro in 2012 hadden afgeschaft. Mijn derde keuze is wellicht wat vreemd: wat zou er gebeuren als Trump de verkiezingen tóch wint.

En nou maar hopen dat de Amerikanen volgende week er niet voor kiezen om ons tot een laboratoriumproef te verdoemen…

(Origineel verschenen in het Financieele Dagblad van 07 november)