De afgelopen week was ik op uitnodiging in Australië om daar – onder andere – op een conferentie voor voornamelijk institutionele beleggers te spreken. Tegen de reis zag ik wel op, tegen het spreken voor de Australiërs niet. Eindelijk weer eens een optimistisch publiek! Waarom ik dacht dat de Australiërs optimistisch zouden zijn? Als er één land is dat de crisissen van de afgelopen twintig jaar zonder al te veel kleerscheuren heeft weten te doorstaan, dan is het Australië wel. Volgens de officiële statistieken heeft het land 25 jaar op rij geen recessie gekend, waarmee Australië op het punt staat het record van langste expansiefase ooit op haar naam te schrijven. Uiteraard hebben ze zo af en toe wel een kwartaal van negatieve groei gekend, maar dank zij de directe link naar de sterk groeiende Aziatische regio, een sterke bevolkingsgroei (immigratie) en een daaraan gekoppelde sterke stijging van de huizenprijzen bleef de schade altijd tot slechts één kwartaal beperkt. Een land dat al zo lang dynamisch en flexibel is, dat moest zich toch ook enigszins in een optimistische volksaard vertalen, verwachtte ik.

Niet dus. Wat de eigen economie betreft zijn er voornamelijk zorgen over de zeepbel in de huizenmarkt, maar over de wereldeconomie maken ze zich nog veel meer zorgen. Het merendeel van de aanwezigen verwacht dat de groei van de wereldeconomie de komende jaren zelfs niet boven de 2% uitkomt. Als je weet dat het IMF een groei van de wereldeconomie van minder dan 3% als een recessie typeert, kun je moeilijk anders dan concluderen dat dit supersomber is. De mening van de Australische institutionele beleggers wijkt wat dat aangaat niet af van de geluiden die ik in Europa hoor. Somberheid troef, overal. Groei, das war einmal, lijkt de algemene verwachting te zijn.

Risico of mogelijkheid?

Er zijn twee manieren om tegen deze somberheid aan te kijken. Aan de ene kant is er het risico dat het een zichzelf versterkend proces wordt. Als iedereen van lage groeiverwachtingen uitgaat, dan worden investeringen teruggeschroefd en houden consumenten de hand op de knip. Uitkomst: lagere groei. Je hebt er niet veel fantasie voor nodig om te zien dat dit proces al enige tijd aan de gang is. De vraag is echter of dit een spiraal is waar niet uit te ontsnappen valt en dat lijkt historisch gezien in elk geval niet zo te zijn. Er komt een punt waarop de verwachtingen zo laag gespannen zijn dat er onverwachte meevallers komen. En zo keert de wal het schip: positieve meevallers leiden tot hogere investeringen en tot meer consumptie.

Als iedereen denkt dat de wereldeconomie met minder dan 2% gaat groeien, ligt de lat in elk geval laag. Nu maar hopen dat die positieve meevallers gaan komen…

(origineel gepubliceerd in Het Financieele Dagblad van maandag 17 oktober 2016)