Het gebeurt me niet vaak, maar afgelopen vrijdag was het dan toch weer eens zo ver. Intens treurig werd ik. Niet zozeer vanwege het feit dat de meerderheid van de Britse bevolking het kruisje in het verkeerde vakje zette: daar kan ik op zich prima mee leven. De Britten, ze rijden links, ze rekenen met mijlen en ze drinken pints: dat het een volk is met een eigen mening was me al eerder opgevallen, dus om nu te zeggen dat het een donderslag bij heldere hemel was, nee. Een donderslag, dat zeker, maar er hingen toch ook aardig wat regenbuien in de lucht, zeg maar.

Ook de impact op de financiële markten was het niet. Zeker, de daling van de wereldwijde beurzen was groot en het is nooit leuk om een dergelijk verlies te incasseren, maar als je al wat langer op de financiële markten actief bent, weet je dat het er bij hoort. Bovendien, in de multi-asset fondsen die we voor Robeco beheren hadden we een shortpositie in het Britse pond, waarmee de verliezen gedeeltelijk werden gecompenseerd, dus dat verzachtte de pijn enigszins.

Leugens….

Waar ik echter wel depressief van werd, was de manier waarop deze overwinning werd behaald. De aantoonbare onzin die Boris Johnson jarenlang schaamteloos over de EU heeft verspreid, werd met een klinkende overwinning beloond. Nigel Farage die vervolgens op vrijdagochtend om zes uur al de belofte intrekt dat het EU-geld vanaf nu naar de Britse gezondheidszorg gaat…. de uitslag was nog maar nauwelijks bekend. En niet als onderdeel van een onderhandelingsproces, onder druk van een potentiele coalitiedeal, nee gewoon, schaamteloos toegeven dat het onzinnige belofte was. Het doel heiligt de middelen en schaamteloos liegen is inmiddels een vast onderdeel van het arsenaal.

Ging het vroeger nou ook zo, mensen? Ik kan me vaag herinneren dat Wiegel en Van Agt een keer een avond hebben zitten kaarten, terwijl ze de Nederlandse pers buiten in de waan lieten dat het om een zwaar crisisberaad ging. Kinderspel bij wat er tegenwoordig gebeurt. En zeker, er werden ook toen al beloftes gemaakt die op voorhand niet altijd even realistisch waren. Wat we nu zien is volgens mij echt van een andere orde. Google “Trump” en “lies” en je krijgt 45,4 miljoen hits. Je zou er om moeten lachen, ware het niet dat hele volksstammen de leugens voor zoete koek slikken en er zelfs nog in geloven ook. Het moet inmiddels vreemd lopen wil Trump niet als de kandidaat van de Republikeinse partij naar voren geschoven worden voor de strijd om het Witte Huis. Is dat nu echt de beste kandidaat die ze hebben, vraag je je dan af? Wat een armoe.

Dat de Britten uit de EU stappen: all the best to them. Maar als we inmiddels het punt bereikt hebben dat aantoonbare leugens niet meer electoraal worden afgestraft maar beloond, dan slaat bij mij de depressie toe.

(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 27 juni 2016)