Meneer Schäuble, erken uw verlies! Het was de kop boven de column die Mathijs Bouman vorige week in deze krant schreef waarin hij Schäuble opriep de handdoek in de ring te gooien en het stringente begrotingsbeleid te laten varen, nu de kapitaalmarktrente in Duitsland onder de nul gedoken was. Investeer in de toekomst, want -en hier quote ik Mathijs- ‘de toekomst is gratis’.

Verlies? De Duitse werkloosheid ligt op 4,2%, het BBP per hoofd van de bevolking staat 6% boven de piek van vóór de dubbele recessie van 2009 en 2013 en voor straf krijgt Schäuble geld toe als hij nieuwe schuld uitgeef. Was ik Schäuble, dan zou ik volmondig mijn verlies erkennen en openlijk mijn excuses aanbieden aan Herr Baumann. Gewoon, om even een punt te maken: over welk verlies hebben we het hier eigenlijk, vriend?

Ik snap het wel, maar gratis?
Nu snap ik de boodschap van Mathijs prima. Als het niets kost om geld te lenen, waarom zou je dat dan niet doen? Op het gebied van infrastructuur, en milieu zijn genoeg projecten die nu blijven liggen en die tot een verbetering van de levenskwaliteit van iedereen kunnen leiden. Maak je je als Schäuble zorgen over die lage Duitse werkloosheid, dan bouw je toch gewoon een zonne-energie park ergens in Zuid Spanje? De Spanjaarden het werk, de Duitsers de energie en wij met zijn allen de verlaagde uitstoot doordat de kolencentrales dicht gaan.

Ook vanuit de kapitaalmarkt geredeneerd lijkt het een no brainer. Dat de kapitaalmarktrente onder de nul procent is gedoken, is een duidelijk signaal dat er meer vraag is naar obligaties dan er aangeboden worden. De markt schreeuwt om schuld, dus geef ze wat ze willen? De bijbehorende hogere kapitaalmarktrente helpt de pensioenfondsen en beperkt de perverse schuldprikkel die van de te lage rentes uitgaat: is zelfs de AFM weer tevreden!

Maar toch. Dat de toekomst gratis is, klinkt mooi, maar roept bij mij ook een beetje associaties van een reclame van een winstverdriedubbelaar op. De toekomst is slechts één ding, en dat is onzeker. Schuld die je nu uitgeeft, zal bij het aflopen van de obligatie moeten worden afbetaald of geherfinancierd. In het eerste geval moet je een overschot op de begroting hebben, iets wat je toch moeilijk gratis kan noemen. In het geval van herfinanciering ben je uiteraard afhankelijk van de dan geldende kapitaalmarktrente en die kan ook wel eens een keertje hoger liggen. Wellicht een acceptabel risico, maar in elk geval eentje die je moeilijk gratis kan bestempelen.
Overigens kan Schäuble dit risico makkelijk voorkomen: laat hem een eeuwigdurende obligatie uitgeven! Dan loopt hij geen risico met herfinanciering en heeft de markt waar ze om schreeuwt: nieuwe obligaties, zelfs mét een positieve rentevergoeding.

(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 20 juni 2016)