Als je op zondagavond om acht uur naar een conference call van Willem Buiter over Griekenland zit te luisteren, weet je dat het ernst is. Als je verder bedenkt dat je naast die call ook had kunnen kiezen voor een vergelijkbare calls met bijvoorbeeld Deutsche Bank of Morgan Stanley, weet je dat het écht ernst is.

De afgelopen week was er weer veel, heel veel, te lezen en te doen over Griekenland. Analyses, interviews, ingelaste nieuwsuitzendingen, flowcharts, podcasts, inzichten en halve waarheden. En dan heb ik het nog maar niet over de Junkers of de Krugmans van deze wereld die onder het mom van Griekenland voornamelijk zichzelf in de schijnwerpers wensten te speelden. Het was Grexit voor, Greferendum na: Grisis dus.

De wens om bij zo’n stortvloed aan informatie terug te keren naar de kern van de zaak is op dat soort momenten groot. Costas Meghir, een arbeidseconoom van Yale University, deed een dappere poging. Geen details over de tekst van het referendum, over de politiek getinte besluitvorming rond ELA of over hoe het IMF in praktijk vaststelt of een land niet betaald heeft, nee, terug naar de kern. Zijn betoog: Griekenland heeft uiteindelijk te kiezen tussen twee alternatieven. Óf defaulten en de euro uit, óf de pijnlijke hervormingen doorvoeren die noodzakelijk zijn om Griekenland een economisch bestaansrecht te geven binnen het eurogebied. Meer keuzes zijn er simpelweg niet. Half zwanger bestaat niet.

Ik vermoed dat menig Europees politicus het beeld volmondig onderschrijft. Er is alleen plaats voor Griekenland binnen de eurozone als het een volwaardige speler is en daar zijn harde aanpassingen voor nodig. Het is aanpassen of opkrassen en de keuze is aan Griekenland.

Te simpel is ook niet goed
Door alle andere opties weg te definiëren kun je de wereld soms aangenaam overzichtelijk maken. Helaas gaat deze versimpeling echter een stap te ver, aangezien er in dit geval wel degelijk een halfzwangeroptie bestaat: Griekenland kan in de euro blijven, maar tegen betere voorwaarden. Het beeld dat Meghir schetst is er één waarbij er geen ruimte is voor onderhandelen, maar die is er uiteraard wel. Griekenland uit de euro is een grotere kostenpost dan de Europese politici momenteel doen voorkomen. Niet alleen verliezen we daarmee de meest stabiele partner in een zeer instabiele regio, maar bovendien zal de precedentwerking op termijn zeer nadelig uitpakken. Bij elke toekomstige verkiezingsuitslag die wat ongelukkig uitvalt, bij elk teken van conjuncturele divergentie komt de mogelijkheid van een nieuwe exit om de hoek kijken. Als we zien hoeveel het kost om Griekenland binnen boord te houden, bedenk dan wat Spanje wel niet moet gaan kosten…

Ik weet dat. De Europese politici weten dat. En de Grieken weten dat. Vandaar dat we na vijf jaar nog steeds half zwanger zijn.

(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 1 juli 2015)