Van die ideeën waar je tegenaan loopt en vervolgens een tijd op loopt te kauwen. In dit geval was het de suggestie een verbod op reclame in te voeren door de Gentse econoom Jonas Van der Slycken in zijn nieuwe boek Genoeg voor iedereen.

Mijn eerste reactie? Prima idee, gelijk doen, good riddance. De toegevoegde waarde van reclame is mij altijd al onduidelijk geweest. Op een schaal van 0 (ongevoelig voor reclame) tot 10 (koopverslaafd) scoor ik een 1, schat ik zo. Anders dan bij een verdwaalde ‘tweede-voor-de-halve-prijs’ acties in de buurtsuper, geloof ik niet dat ik ooit iets heb gekocht naar aanleiding van een reclame. Ik kijk geen televisie, klik alle advertenties online ongezien weg, dus als je mij vraagt welke reclame ik het laatst gezien heb, moet ik het antwoord schuldig blijven.

Hierbij word ik bovendien geholpen door het feit dat ik slecht ben in het onthouden van namen. Zo hangt hier vlak bij ons kantoor — bij de Omval — al maanden een metershoge billboard van een één of ander kledingmerk voor mannen. Ik moet die reclame zeker honderd keer gezien hebben, maar als je mij vraagt wat de naam van het merk is? Geen idee. Foeilelijke kleding, ik zou er niet dood in gevonden willen worden, maar zelfs dat is voor mij kennelijk geen reden om de naam op te slaan.

Om het verhaal af te maken: gezellig winkelen is al helemaal niet mijn ding. Ik bezoek dagelijks de supermarkt, maar in een winkelstraat kom ik liever niet. Geef mij maar een tweedehandswinkel of een boekwinkel, maar zelfs dan loop ik vaak met lege handen weer naar buiten. Mijn zwager staat erom bekend dat hij met een tv thuis komt als hij even batterijen gaat kopen, bij mij is het eerder het omgekeerde. En aangezien ik nog nooit op pad ben gegaan om een televisie te kopen, kunt u wel raden hoeveel batterijen wij thuis hebben liggen. Ik overdrijf, maar toch.

In tweede instantie…

Mijn tweede reactie? Een slecht doordachte losse flodder. Reclame is een medaille met twee kanten. De ene kant wordt hierbij gevormd door de oproep tot meer consumptie, de andere kant de financiële vergoeding die bedrijven bereid zijn te betalen om die oproep te mogen doen. De andere kant van de medaille maakt veel mogelijk. Zonder reclame-inkomsten is er geen gratis YouTube of Facebook, gaan de meeste sportclubs failliet en blijft er weinig over van bijvoorbeeld televisieproducties of de schrijvende pers. Voor mij is reclame een ongewenst bijproduct van producten en diensten waar ik gebruik van maak, in plaats van een prikkel die me tot verkeerde consumptiepatronen verleidt. Persoonlijk schiet ik dus niet heel veel op met een reclameverbod. Loop ik liever elke dag langs een reclamebord waar ik toch niet naar kijk.

(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 03 januari 2024)