Waar de aandelenmarkten zich dit jaar redelijk hebben weten te herstellen van de correctie die in 2022 plaatsvond, is er nog weinig sprake van herstel in de wereldwijde obligatiemarkten. Zo leverde een belegging in een breed gespreid mandje Amerikaanse staatsobligaties dit jaar tot nu toe een verlies op van 0,3%, waarmee het totale verlies sinds begin 2022 op 12,6% uitkomt. Ook de Duitse obligatiemarkt staat tot dusver op een verlies van 0,3%, waarmee het verlies sinds het begin van 2022 op 18% is uitgekomen.

Misschien vraagt u zich af hoe het kan dat je tegen een verlies van 0,3% aankijkt, terwijl de kapitaalmarktrentes aan het begin van het jaar op respectievelijk 2,5% (voor Duitsland) en 3,9% (voor de VS) stonden? Het rendement op een obligatie wordt op de lange termijn toch door die rente bepaald? Dat klopt, maar op de korte termijn kan de waardeontwikkeling van de onderliggende obligatie roet in het eten gooien. Stijgt de kapitaalmarktrente, dan daalt de waarde van de obligatie, waardoor je dus toch een negatief rendement kunt behalen.

Oftewel: ook dit jaar steeg de rente nog

Wat een beetje een ingewikkelde manier is om te zeggen dat de kapitaalmarktrentes ook dit jaar nog verder zijn opgelopen. De Amerikaanse tienjaarsrente staat inmiddels op 4,32%, de Duitse op 2,70%. Je hoeft geen technisch analist te zijn om vast te stellen dat de trend ook de afgelopen maanden opwaarts is gericht. Opvallend is dat de stijging van de kapitaalmarktrente de laatste tijd niet meer het gevolg lijkt te zijn van toegenomen inflatieangst. Kijken we naar de zogenaamde tienjaar-breakeven in de VS, een contract waarmee je het inflatierisico voor een periode van tien jaar kunt vastleggen, dan zien we dat de markt nu al maanden rond een inflatievoet van 2,3% handelt.

Combineer een stijgende kapitaalmarktrente met stabiele inflatieverwachtingen en dan krijg je een stijgende reële kapitaalmarktrente, die inmiddels dus rond de 2% handelt. Is dat veel? Over de periode 1998 tot nu lag dat renteniveau op 1,3%. Het gemiddelde wordt overigens wel behoorlijk naar beneden getrokken door de negatieve reële rentes die we tussen 2020 en 2022 op de borden zagen staan. Anders dan een ‘veilige’ belegging in staatsobligaties gaat het hier om een echte risicovrije belegging, waarbij je ook bent afgedekt voor het inflatierisico. Het enige overgebleven risico is een mogelijk faillissement van de Amerikaanse overheid.

Een reëel rendement van 2% klinkt niet slecht, zeker niet als je het alternatief ernaast legt: hooggewaardeerde Amerikaanse aandelen. Het enige nadeel is dat dit rendement helaas alleen weggelegd is voor de Amerikaanse markt. De Duitse reële rente staat op slechts 0,25%, wat uiteraard een heel stuk minder aantrekkelijk is. De enige troost die ik hierbij kan bieden is dat Europese aandelen gelukkig minder hoog gewaardeerd zijn.

(Origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 20 september 2023)